Doorbraak van 3D printen in 2021 nog geen uitgemaakte zaak

Na alle aandacht die 3D printen in 2020 heeft gekregen, is de technologie klaar om in 2021 door breken. Of toch niet? Lokaal, schoon en zonder materiaalverspilling produceren klinkt goed, maar kan 3D printen dat al waarmaken? En komt er wel zoveel werk terug als sommigen ons willen doen geloven? Gooien we de globale aanvoerlijnen op de schop en vervangen deze door fijnmazige productienetwerken? Enkele kritische tegengeluiden.

---

Tijdens Formnext Connect plaatste Jennifer Johns, die aan de universiteit van Bristol, onderzoek doet naar supply chains, enkele kritische kanttekeningen bij alle positieve verhalen over het einde van de globale supply chains. Zij vindt de verhalen over covid19 als aanjager van het opnieuw alloceren van productielocaties als “overhyped”. Zij zet vraagtekens bij opmerkingen als er komt veel werk terug uit het Verre Oosten. In realiteit is het plaatje volgens haar complexer.

Gaan OEM’ers in de make or buy beslissing andere keuzes maken dankzij additive manufacturing?

Lees ook het artikel waarom 2021 het jaar wordt waarin additive manufacturing gaat doorbreken

Reshoring gestimuleerd door andere argumenten

“Wat we nu zien is vooral dat kleine series terugkomen. De productie die terugkomt, is niet zo omvangrijk als we horen en lezen. Reshoring is geen universeel proces”, aldus Jennifer Johns. Reshoring is bovendien, zo blijkt uit onderzoek dat ze heeft gedaan in het Verenigd Koninkrijk, de VS en Duitsland, vaak ingegeven doordat bedrijven kwaliteitsproblemen willen oplossen en door belastingen en importheffingen. Niet doordat OEM’ers massaal voor additive manufacturing kiezen. Daarvoor zijn volgens haar onder andere de kosten per stuk nog te hoog en de productiviteit te laag. De bestaande aanvoerstructuren blijven dan ook nog een dominante rol spelen. Zij gelooft dat er in de komende jaren eerder een mix ontstaat van uitbesteden in het Verre Oosten, reshoring van een deel van de productie en daarnaast distributed manufacturing. Additive manufacturing kan in alle drie de modellen een rol gaan spelen.

Andere keuze make or buy

Jennifer Johns maakte nog een tweede punt, dat misschien wel meer impact gaat krijgen op de supply chains. Omdat de waardecreatie door producten te 3D printen op een heel andere plek in de keten kan plaatsvinden, sluit zij niet uit dat in bepaalde sectoren OEM’ers besluiten om productie weer terug in eigen huis te halen. Make dus in plaats van buy, simpelweg omdat additive manufacturing daar de mogelijkheden voor biedt. Jennifer Johns wijst vooral op de rol van design voor additive manufacturing: dit kan bedrijven ertoe aanzetten om productie terug in eigen huis te halen. De ketens worden hierdoor extreem kort en allerlei IP-zaken zijn makkelijker te waarborgen.

Duurzaamheid: wel de belofte waarmaken

Duurzaamheid is een ander argument dat vaak wordt aangehaald om de doorbraak van 3D printen te onderbouwen. Duurzaamheid gaat zeker een rol spelen in de maakindustrie. En additive manufacturing heeft op dit punt theoretisch goede papieren. Eind vorig jaar waarschuwde Materialise oprichter en CEO Fried Vancraen echter dat de sector moet oppassen dat de duurzaamheidclaim niet als een boemerang de sector frontaal in het gezicht raakt. Het Belgische concern heeft samen met BASF een LCA gemaakt voor het 3D printen van middenzolen van PU. Bij 3D printen (selective laser sintering) zorgt het hoge percentage poederafval ervoor dat 3D printen lang niet zo’n groene technologie is als veel aanbieders willen doen geloven. Daar moet de sector dus aan werken (wat Materialise overigens doet met de Bluesint PA12 technologie).

Onvoldoende samenwerking in ecosystemen

Additive manufacturing staat als productietechnologie niet op zichzelf, maar maakt deel uit van een totale, digitale workflow. Sommige spelers beseffen dat ze moeten samenwerken aan een compleet ecosysteem, omdat de gebruiker geen zin heeft alle losse eindjes zelf aan elkaar te knopen. Zijn de grote partijen bereid om samen te werken? “We hebben gezien dat gebrek aan goede samenwerking kan belemmeren dat volwassen partijen in de industrie met aansprekende use cases komen”, aldus Wilderich Heising. Partner and Associate Director bij Boston Consulting Group. Hij adviseert de sector om vooral energie te steken in de opbouw van ecosystemen om hiermee gezamenlijk de totale markt te vergroten. Dan wordt ieders taartpunt vanzelf groter. Tot nog toe ziet hij echter vooral focus op het vergroten van de eigen marge. Siemens is een bedrijf dat dit door heeft. Karsten Heuser, AM-chef bij Siemens, zegt terecht dat alleen een 3D printer en designsoftware niet voldoende zijn. Er wordt nog te veel gewerkt met additive manufacturing als een eilandoplossing. Industrialisering vraagt om een holistische aanpak door de hele waardeketen heen. Siemens heeft inmiddels met meer dan 50 partijen een samenwerking opgezet.

Fusies en overnames

De vraag is of bepaalde partijen zitten te wachten op het verdelen van hun taartpunt met andere spelers in het ecosysteem. De voorgaande jaren is her en der fors geïnvesteerd in capaciteit, zowel door hardware fabrikanten in productiecapaciteit als ook door 3D print servicebureaus in AM-capaciteit. Zeker nu bepaalde industrietakken – zoals de auto-industrie – in 2020 forse klappen hebben gekregen, is er nog veel onbenutte capaciteit. Kijk niet verrast op als 2021 een jaar wordt waarin partijen die nog diepe zakken hebben, op overnamepad gaan. Zoals Stratasys VP Andy Langfeld onlangs opmerkte vergt een uitrol van additive manufacturing naar de productieomgeving dat je snel kunt opschalen naar wereldwijde ondersteuning van je klanten. Veel startups met veelbelovende technieken ontbreekt het simpelweg aan de financiële middelen om dat te doen. 2021 zou dan ook wel eens een jaar van fusies en acquisities kunnen worden. Houden de grote spelers dan nog voldoende tijd over om echt goede use cases te ontwikkelen? Toepassingen die de maakindustrie overtuigen dat nu de tijd rijp is om in te stappen?