Welk effect heeft 3D printen op de volksgezondheid?

Hoe gezond is 3D printen? En welke invloed kan 3D printen op de volksgezondheid in bredere zin hebben? Die vragen heeft het RIVM zich gesteld, want in de Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2018 (VTV 2018) wordt een heel hoofdstuk aan 3D printen gewijd. Het RIVM ziet duidelijk de positieve effecten die de technologie op de volksgezondheid kan hebben, maar stelt ook enkele kritische kanttekeningen.

 

RIVM: voldoet huidige regelgeving nog in 3D printtijdperk?

“3D-printing kan een grote impact hebben op de kwaliteit van leven, vooral wanneer het wordt gebruikt om patiënt specifieke implantaten en medische hulpmiddelen te maken. Door 3D-printing zal het assortiment aan medische hulpmiddelen toenemen en sluit het beter aan op vragen en behoeften van patiënten.” Dat is een van de positieve conclusies die de beleidsmakers van het RIVM alvast trekken. Verder benoemt het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) in het rapport ook voordelen zoals minder CO2 uitstoot door decentrale productie, minder verspilling en de ontwikkeling van bijvoorbeeld bioprinten.

 

Overheid kan burgers minder goed beschermen

In het rapport kom je echter ook enkele kritische kanttekeningen tegen. Dat is niet helemaal verwonderlijk. Enkele jaren geleden waarschuwde het RIVM ook al voor de gevaren van het thuis printen. Dat laatste heeft zich niet doorgezet. Toch haalt het RIVM dit onderwerp opnieuw aan. Bij het smelten van kunststof kunnen gevaarlijke stoffen vrijkomen. De belangrijkste waarschuwing in het rapport is echter dat bij het opstellen van de huidige regelgeving nog geen rekening is gehouden met het op grote schaal decentraal toepassen van 3D printen. En de crux zit volgens de samenstellers in het woord ‘decentraal’. “Door decentralisatie van de productie kan de overheid burgers minder goed beschermen tegen onveilige situaties en inferieure producten”, zo staat in het rapport te lezen. Zowel het product als het proces kunnen centraal minder goed gecontroleerd worden.

De themaverkenning wijdt een heel hoofdstuk aan 3D printen (illustratie RIVM)

 

Aansprakelijkheidsvraag kan complex zijn

Volgens de samenstellers van het rapport zijn bestaande wetten, zoals een Arbowet, een machine richtlijn maar ook regelgeving op het vlak van gevaarlijke stoffen, nog niet afgestemd op de nieuwe realiteit waarin decentraal producten worden gemaakt via 3D printen. Misschien wel door de eindgebruiker zelf. In het rapport wordt er ook op gewezen dat de aansprakelijkheidsvraag bij eventuele schade tijdens het productieproces of tijdens het gebruik van een 3D geprint hulpmiddel, complex kan zijn. Omdat bij het opstellen van de huidige regelgeving hier geen rekening mee is gehouden, is de vraag of deze wel goed toepasbaar is en effectief in de toekomst.

Naast 3D printen besteedt de themaverkenning ook aandacht aan enkele andere technologische ontwikkelingen, zoals robotisering, virtual en augmented reality en data gedreven technologie in de zorg. Wil je er meer over lezen? Klik dan hier.

FOTO: een van de positieve effecten van 3D printen is dat medische hulpmiddelen gepersonaliseerd kunnen worden, zoals op dit voorbeeld van Creatus