Top story

Blijven we wachten op de AM-revolutie?

Of accepteren we een AM-evolutie?

De massale doorbraak van 3D printen is in de ogen van velen ook in 2021 uitgebleven. Toont dit aan de technologie nog ver afstaat van een brede inzet in de echte maakindustrie? Of verwachten we een revolutie, terwijl veranderingen eerder evolutionair verlopen? Moeten we misschien de woorden anders gaan kiezen: de AM-revolutie komt nooit?


Een van de argumenten die eind 2020 werden gebruikt om de grootschalige inzet van 3D printen te voorspellen, was de vraag naar een oplossing voor de supply chain onderbrekingen. Deze zijn in 2021 door de aanslepende gevolgen van de coronapandemie, inclusief allerlei neveneffecten, alleen maar erger geworden.

Additive manufacturing vindt stap voor stap zijn weg naar de maakindustrie, maar nog geen AM-revolutie

Het Amerikaanse 3DEO heeft inmiddels meer dan 1 miljoen metalen onderdelen additief geproduceerd voor diverse klanten. Maar dat blijft slechts een verwaarloosbaar deel van de totale markt voor maakdelen. (Foto 3DEO)

AM nog geen oplossing voor instabiele supply chains

Supply chains zijn aan het begin van 2022 nog steeds instabiel. Bij tijd en wijle worden de aanvoerketens onderbroken door uiteenlopende oorzaken – inclusief de geminimaliseerde voorraden door Just in Time leveringen. Additive manufacturing zal best hier een daar uitkomst bieden. Maar dat bedrijven nu massaal bestaande lange aanvoerketens verruilen voor lokale 3D printers, ik heb het – enkele uitzonderingen daar gelaten – niet gezien. Ondanks mooie groeicijfers, de AM-revolutie is in 2021 uitgebleven. Sterker nog: van de initiatieven om bijvoorbeeld lokaal duurzame maskers  te gaan produceren, is weinig meer over. Blijkbaar is het toch lastig om de stap te zetten van een wegwerpartikel van een paar dubbeltjes uit het Verre Oosten naar een investering in een duurzaam, lokaal geproduceerd en gepersonaliseerd beschermingsmiddel van een paar euro. Een andere reden voor de terughoudendheid is dat de druk op maakbedrijven om te leveren momenteel zo groot is, dat velen eerder kiezen voor de bewezen technieken dan voor de nieuwe technologie waar nog veel ontwikkelwerk aan zit. Zeker op applicatieniveau. Bovendien: wil je de voordelen echt benutten, moet je het design afstemmen op de AM-technologie. Dat doen OEM’ers misschien voor de nieuwe productgeneraties; maar niet omdat een levering achterblijft.

Duurzaamheidsbelofte als aanjager AM-revolutie: eerst aantonen

De AM-industrie moet de duurzaamheidsbelofte wel waarmaken, kon je hier een jaar geleden lezen. Het aantal stappen dat de sector op dit vlak heeft gezet, is nog beperkt. OK, de bedrijven hebben de krachten gebundeld in de Additive Manufacturing Green Trade Association om gezamenlijk Life Cycle Analysis op te stellen. In het voorjaar van 2022 zal de eerste het levenslicht zien, kondigde directeur Sherry Handel onlangs aan. De organisatie heeft de doelstelling inmiddels bijgesteld naar aantonen dat de technologie groener is. Dat zal niet gemakkelijk zijn. Zoals Arno Held, CEO van AM Ventures onlangs zei, is het namelijk een heel karwei om de duurzaamheidwinst in de gebruiksfase aan te tonen. En dat kan wel een cruciale factor in het rekensommetje zijn. Opvallend is overigens dat Sherry Handel tijdens Formnext Digital opmerkte dat in een van de eerste LCA’s van de AMGTA voor 3D metaalprinten de vervoersimpact verwaarloosbaar klein bleek te zijn. EOS heeft eind vorig jaar een LCA gepresenteerd voor de gepersonaliseerde brillen van het Duitse You Mawao. Hieruit blijkt dat het 3D printen van gepersonaliseerde brilmonturen in Duitsland een fors kleinere ecologische footprint heeft dan de productie van acetaatmonturen in het Verre Oosten. Mede doordat alles in Duitsland wordt geproduceerd.

De LCA van de You Mawo brillen, geproduceerd met EOS SLS-printers, toont aan dat de ecologische voetafdruk van lokaal geprinte brillen lager ligt dan een massaproduct als een acetaatmontuur. Ontketend duurzaamheid de AM-revolutie? (Foto EOS)

Performance verbeteren met AM

De vormvrijheid van additive manufacturing kan de prestaties van een onderdeel aanzienlijk verbeteren. Arno Held noemde onlangs als voorbeelden de warmtewisselaars en componenten voor elektromotoren. Dankzij de vormvrijheid verbeteren de rendementen aanzienlijk. Daarmee legt hij eigenlijk de vinger op de zere plek: additive manufacturing heeft veel groeikansen. Maar het gaat nog altijd, of misschien wel meer dan ooit, om de toepassing. Waarom kies je voor 3D printen? Die keuze is eerder evolutionair dan dat er een AM-revolutie ontstaat. Het afgelopen jaar heb je in 3D Print magazine over meerdere toepassingen kunnen lezen waarbij 3D printen het verschil maakt. Raw Ideas 3D print niet een complete sloep omdat het sexy is, maar omdat daarmee bestaande complexe en lange aanvoerlijnen worden verkort en het hele proces van configureren, bestellen en maken wordt gedigitaliseerd. Een ander voorbeeld: Machinefabriek De Valk heeft een chuck voor SCIL Nanoimprint Solutions doorontwikkeld voor additive manufacturing – aangevuld met subtractieve bewerkingen – omdat het daarmee de fabrikant van machines voor MEMS en sensoren helpt op te schalen. Conventioneel levert een grotere chuck veel problemen in de assemblage op, die De Valk omzeilt door het onderdeel in een geheel te printen.  

De toepassing is de enige rechtvaardiging voor 3D printen

En in de december editie heb je kunnen lezen hoe Wilting de manifoldachtige producten voor klanten naar een hoger niveau weet te tillen door ze gaan 3D printen. Of Triboo dat een lijn circulaire kantoormeubels ontwikkelt en 3D print. De NeverEnding Furniture meubels worden aan het einde van de levenscyclus verwerkt tot materiaal voor nieuwe meubels. En de olie- en gasindustrie kiest voor additive manufacturing om grote voorraden reserve onderdelen af te kunnen bouwen. En om installaties weer sneller up and running te hebben dankzij additive manufacturing. Additive manufacturing draait om de waarde die de technologie in een bepaalde toepassing realiseert. Onder de streep is dat het enige argument dat de keuze om te gaan 3D printen rechtvaardigt: de meerwaarde in de toepassing.

 De meerwaarde in de toepassing is de enige rechtvaardiging om te gaan 3D printen. Hightech toeleveerancier Wilting heeft deze gevonden voor onder andere manifoldachtige producten (lees hier het artikel over Wilting 3D print)

Niks doen is geen optie

Zelfs in minder streng gereguleerde markten dan de vliegtuig- en medische industrie nemen bedrijven de tijd om deze stap te zetten. Hier kleeft voor toeleveranciers een risico aan, namelijk dat ze de technologie onvoldoende oppakken omdat de eindklanten nog niet zover zijn. Enkele jaren geleden heb ik een presentatie afgesloten met de zin ‘niks doen is geen optie’. Dat advies is actueler dan ooit. Zelfs al heb je geen applicatie; of zijn je klanten nog niet zover: nog langer additive manufacturing vanaf een zijlijn volgen, zou over enkele jaren wel eens slecht kunnen uitpakken. Onder de radar zijn meer bedrijven bezig additive manufacturing in te bedden in bestaande processen dan je denkt. Bij autofabrikant Audi is 3D printen van inserts voor vormmatrijzen de eerste keus. GE heeft succesvol de eerste gietdelen geselecteerd en aangepast voor additive manufacturing, omdat het daarmee de toeleverketens inkort en doorlooptijden versnelt.

Nu is iedereen zoekende

En het Duitse Liebherr-Aerospace Lindenbergh houdt vast aan de roadmap om vanaf 2025 kritische onderdelen voor vliegtuigen te gaan 3D printen. De volgende stap is samen met vliegtuigbouwers de roadmap ontwikkelen om naar serieproductie te gaan, zo schetste Alexander Altmann van de Duitse luchtvaartoeleverancier vorig jaar op Rapid.Tech. Waarom 3D printen? “De drukval van hydrauliekcomponenten verbetert met 50% en we reduceren het gewicht met 63 procent.” De toepassing dus.

Dat vergt een lange adem. De uitrol van additive manufacturing is veel meer een evolutie dan een AM-revolutie. Maar op een dag kun je wel uit de markt zijn gedrukt als je niet op tijd aanhaakt. Nu is iedereen nog zoekende. Later een achterstand inhalen wordt een hele uitdaging, als je dat al lukt. Veel succes met het eerste: uitzoeken hoe 3D printen in jouw verdienmodel meerwaarde kan genereren.

Back to top button