Formnext 2018: een wake-up call?
Drie dagen Formnext: hoe moet je zo’n beurs samenvatten? Overweldigend? Ja. Innovatief? Absoluut, maar je moet dan wel naar de startups en jonge bedrijven kijken. Bedreigend? Voor de gevestigde orde zeker. Maar vooral voor de bedrijven die er niet waren, zowel exposanten als bezoekers. Was de beurs een wake-up call?
Nieuwkomers zorgen voor innovatie; welke rol gaat Chinese AM-industrie spelen?
Het tempo waarin Formnext zich ontwikkeld heeft, zal menig beursmanager stik jaloers maken. Hoeveel beurzen groeien er in dit tempo? Wat opvalt, is de professionaliteit waarmee ook de kleinere spelers, vaak nieuwkomers, zich presenteren. Dit tekent hoe snel de 3D printindustrie volwassen is geworden. Formnext was overweldigend. ‘Nooit geweten dat er zoveel verschillende technieken bestaan’, aldus een bezoeker.
De keten wordt completer. Op de foto voorbeelden van het geautomatiseerd verwijderen van support door Rösler / Post Processing Technologies.
Steeds completere keten
Dat uitte zich dit jaar ook in de nog completere keten. Veel aandacht was er voor het thema postprocessing. Een onderneming als Rösler ziet dat hier een nieuwe markt ontstaat en bundelt de postprocessing activiteiten onder het merk AM Solutions. Het zoekt daarbij slim samenwerking met partijen, zoals het Amerikaanse Post Processing Technologies, die al veel ervaring hebben in het automatiseren van een deel van de nabewerking. Want dat moet echt anders wil de technologie doorbreken als productie-oplossing. De software-ontwikkelaars zoals Siemens, Autodesk en Dassault Systèmes hebben dit al langer gezien, waarbij met name Siemens van additive manufacturing een speerpunt in de strategie heeft gemaakt. En het Nederlandse AM-Flow automatiseert ook de logistieke nachtmerrie in de grote 3D printbedrijven.
EOS print dit kunststof onderdeel in 9 seconden met de LaserProFusion technologie. Komt wel pas over enkele jaren op de markt.
Een metaalprint stuk van Stratasys, goedkoper dan met CNC-technologie. Wel nog even geduld, de techniek is nog in ontwikkeling.
30 lagen metaalpoeder in één keer printen
Spatte de innovatie dit jaar van Formnext af? Ja en nee. De grote partijen bleven min of meer hangen in aankondigingen van nieuwe technologie waar hun R&D-afdelingen aan ontwikkelen. Mooie, veelbelovende technologie, zoals LaserProFusion van EOS waarmee het printen een kwestie van seconden wordt. Dat realiseert men door met tot wel een miljoen diodenlasers te gelichten in plaats van met één CO2 laser. Mooie technologie, maar het is onvoldoende concreet voor de bezoeker van vandaag. Echte innovaties waren er te vinden bij nieuwkomers. Aurora Labs bijvoorbeeld, dat de poederbed metaalprinttechnologie zodanig modificeert dat men in één beweging van de recoater 30 lagen print. En binnen anderhalf jaar zijn dat er 100. Of het Chinese AmPro Innovaties, dat zich afvraagt waarom de recoater de hele beweging over het volledige oppervlak moet maken als je enkel in het midden van het bouwplatform print. Veel vernieuwingen aan de materiaalkant, bijvoorbeeld Sabic dat een SLS-poeder heeft dat je opnieuw kunt gebruiken voor een volgende print. Zonder in te boeten op mechanische eigenschappen.
Aurora Labs versnelt het metaalprinten door op de SLM-machine per beweging van de recoater 30 lagen te printen.
Businessmodel innovatie bij Spaanse startup
Waar de gevestigde spelers qua innovatie beslist een kans laten liggen, is de businessmodel innovatie. Iedereen heeft de mond vol over 3D printen als een wezenlijk onderdeel van Industrie 4.0, maar uiteindelijk draait het om de harde verkoop van machines en materialen. Dat pakt het Spaanse Triditive anders aan. De AM Cell die de Spaanse startup toonde is op zichzelf al innovatief, maar blijkt de opmaat te zijn voor een nog innovatiever concept. Volgend jaar wil men in Spanje een 3D printfabriek bouwen waar bedrijven printuren kunnen afnemen. “Ze hoeven noch te investeren in machines noch in training van operators. Ze kopen bij ons productie uren en wij zorgen dat die maximaal benut worden”, aldus co-founder José Fernández Camero.
Komt de Chinese AM-industrie naar Europa?
Was Formnext bedreigend? Eigenlijk is dat een te negatief begrip voor een sector die komende jaren blijft groeien. De koek groeit, maar zal anders verdeeld gaan worden. Anders doordat er andere technieken bijkomen; anders doordat er nieuwe spelers in de markt komen. Dat zal voor sommigen wellicht bedreigend zijn. Opvallend was dit jaar hoe Chinese spelers zoals Xián Bright Laser Technologies en Farsoon zich presenteerden. Ze hebben precies gezien waar het zwakke punt van veel bestaande technologie zit, zoals de geringe mate van automatisering. Farsoon maakt in de SLS-printer HT 1001P, die binnenkort bij een Duitse matrijzenmaker wordt geplaatst, één doorlopend proces, van buildjob voorbereiden, 3D printen en het afkoelen in één machine met een minimale downtime tussen het wisselen van buildjobs. Als je praat met de Chinese fabrikanten, zijn vooral de aantallen machines – zowel voor kunststof als metaal – die ze op hun thuismarkt al hebben weggezet indrukwekkend. De Chinese AM-industrie mag je niet onderschatten.
De 3D metaalprinter van het Chinese AmPro Innovations bevat een aantal slimme verbeteringen.
Waar blijven de traditionele spelers uit de maakindustrie?
Formnext was echter vooral bedreigend voor wie er niet was. Aan de ene kant de traditionele machinebouwers. DMG Mori was er wel, met nieuwe software en de nieuwe kleine SLM-12 machine. Trumpf bouwt het portfolio gestaag verder uit met de nieuwe TruPrint 5000 en de mogelijkheid om op de TruPrint 1000 koper te printen. Henkel heeft de markt ook ontdekt. Bij de AM-divisie werken nu 120 medewerkers en men presenteert een compleet portfolio van SLA-printers tot materialen. Maar waar waren de andere fabrikanten van CNC-machines? En de spuitgietmachinebouwers, afgezien van Arburg met de nieuwe machine? Onderschatten ze 3D printen? Geldt dat ook voor de maakbedrijven? DSM presenteerde er Arnitel ID2060 HT, een high performance materiaal (foto bovenaan) dat getest is en tot 500 uren bestand is tegen een temperatuur van 190 graden C. Op een Ultimaker heeft DSM een onderdeel voor de carburator van een klassieke Ducati motor geprint, die gebruikt wordt voor races. Op een Ultimaker. Wie denkt dat alles uit aluminium gefreesd moet worden, zit er naast.
Henkel stapt met een compleet portfolio in de AM markt.
Lokaal betekent niet onder de kerktoren
Opvallend hoe meerdere Duitse 3D printbedrijven zich op Formnext presenteerden. Daar komt de markt wel op gang. In Nederland niet, bevestigden in Frankfurt meerdere partijen die in Nederland actief zijn in de AM-industrie. 3D printen is een digitale technologie. Daar bestaan geen grenzen voor. En als gezegd wordt dat 3D printen leidt tot lokale productie, is dat terecht. Lokaal betekent echter niet het rondje rond de kerktoren. Voor internationale OEM’ers is West-Europa lokaal. Daar worden de posities nu ingenomen. In dat opzicht zou Formnext ook een wake-up call voor de maakindustrie moeten zijn.
