Top story

ShapeService combineert non- en multi-planar 3D printen voor Bredaas kunstproject

80 meter lang hol wortelstelsel met variabele diameter geprint met 6-assige robot

Op de Bredase begraafplaats park Zuylen wordt dit voorjaar een bijzonder kunstwerk onthuld: Adore. Aan de voet van een amberboom vormen de 3D geprinte wortels het hart van een audio visueel kunstwerk. ShapeService heeft het wortelstelsel 3D geprint met een 6-assige Kuka-robot en een speciaal voor dit project ontwikkelde slicer. Non en multi-planar printen is gecombineerd. Door te 3D printen kon tevens een kostbare oplossing voor de fundering vermeden worden. Dit maakte het project financieel haalbaar.


Het initiatief voor project Adore komt van de Bredase uitvaartorganisatie Stichting Begraafplaats & Crematorium Zuylen (SVC), dat in 2026 het 200-jarig bestaan viert. In de aanloop naar dat jubileum wil de organisatie de stad Breda een cadeau geven in de vorm van het Adore project. Het idee achter het kunstwerk is dat in het leven veel onzichtbaar blijft. Het kunstenaarsduo Marnix van de Vijver en Merel van der Linden haalt het wortelstelsel van de eeuwenoude boom daarom bovengronds. Licht en geluid brengen aan het oppervlak wat onder de voeten leeft. “Het project is geïnspireerd door de ondergrondse communicatie tussen bomen en planten via hun wortelen”, zo steekt Tijmen Huetink, mede-oprichter van 3D printbedrijf ShapeService van wal.

Geprint met 100% gerecycled kunststof ziekenhuisafval

Links het 3D printen met de robot; midden de voet is geïntegreerd in het ontwerp en rechts enkele vormen die terugkomen (foto’s ShapeService).


Geen andere techniek dan 3D printen

De enige manier om dit wortelstelsel te visualiseren, is het te 3D printen en daarin verlichting aan te brengen. “Het moest bovendien duurzaam zijn, dus printen met uitsluitend post industrial en consumer materialen of biobased kunststoffen”, geeft Tijmen Huetink nog een eis aan. Uiteindelijk is geprint met kunststoffen van een schone afvalstroom: PETG, 100% gerecycled van kunststof ziekenhuisafval, voornamelijk verpakkingsmateriaal.


Non- en multi-planar printen met de robot

ShapeService is gewend grote stukken te printen met de robottechnologie die het zelf ontwikkelt. In dit geval lukt het echter niet met een standaard cartesische printmethode. In de soms wel anderhalve meter lange wortelsegmenten waren parallel lopende lagen bovendien esthetisch ongewenst. ShapeService heeft daarom een nieuwe slicer ontwikkeld zodat ze met de 6-assige Kukarobot zowel non-planar als multi-planar konden 3D printen. Hierbij volgt de laagrichting constant de kromming van de wortel door het hele stuk, tot wel anderhalve meter lang. Met de extruder aan de robotarm werd soms onder hoeken tot 80 graden geprint. Tijmen Huetink: “Dat levert dezelfde hechting op.”


Gelijke wanddikte

Het slicerprogramma is dusdanig geschreven dat de wanddikte overal gelijk blijft, ook in de krommingen. Dat is van belang omdat het wortelstelsel van binnenuit verlicht wordt met LED-verlichting. Dit moet voor de visuele beleving zorgen. Dat betekent wel dat de laaghoogte varieert. “We hebben geprint met een dynamische laaghoogte; nergens in het deel is de laaghoogte constant”, verduidelijkt Tijmen. Hierdoor is er een zeer homogeen werkstuk ontstaan. Dit zal vooral in het donker duidelijk zichtbaar zijn als de LED-verlichting het licht door de wortels heen projecteert.

De verlichte ‘wortels’ zoals ze in het donker zichtbaar zijn.


Functie-integratie maakt project financieel haalbaar

Even leek het erop dat het project alsnog niet haalbaar zou zijn vanwege de kosten. Door alle functionaliteiten in het ontwerp te integreren, heeft ShapeService de totale kosten weten te reduceren. Dat geldt onder andere voor de stalen voet en de fundering, die door een voetje mee te printen geschrapt konden worden. Tijmen Huetink: “Kunststof leent zich hiervoor omdat het niet gaat roesten en we het niet hebben hoeven te coaten. Doordat we de fundering konden meeprinten, werd het project financieel haalbaar. En zo’n voetje maakt het 3D printen niet veel duurder. We hebben dus echt de toegevoegde waarde van 3D printen kunnen laten zien.” Ook de diffuser voor de LED-verlichting is meegeprint.

80 strekkende meter, in diameter variërend van 24 tot 6 cm die nergens identiek zijn en waarvan de uiteinden naar beneden krullen



Niet zonder 6-assige robot

Zonder 6-assige robot zou dit onmogelijk geprint kunnen worden, meent Tijmen Huetink. In totaal gaat het om 80 strekkende meter, in diameter variërend van 24 tot 6 cm die nergens identiek zijn en waarvan de uiteinden naar beneden krullen en de grond in gaan. “Het non-planar eindstuk gaat over in een andere richting, het eindstuk draait echt de grond in. Dat kun je alleen 3D printen met een 6-assig robot”, aldus Huetink. Hij heeft elk deel zonder start-stops geprint. ShapeService combineert wel vaker directioneel en multi-planar printen, maar dit is de eerste keer dat het op zulke schaal wordt toegepast. Na anderhalf jaar ontwikkelen en voorbereiden heeft het 3D printen zelf zo’n vijf tot zes weken in beslag genomen.

Het project Adore in Park Zuylen in Breda wordt in het voorjaar officieel geopend. Het park blijft ’s avonds open voor bezoekers.

Back to top button